Mwanaume mwenye uwezo wa kuzalisha anahitaji kuwa na mbegu zisizopungua
milioni 20, chochote chini ya hapa kinaweza kuwa sababu ya
kutokutungisha ujauzito.
Ikitokea umegundulika kuwa na mbegu chache, ni nyepesi sana na hazina
nguvu za kukimbia vya kutosha basi makala hii itakupa maelezo juu ya
mbinu 10 zinazoweza kukusaidia kuongeza uwingi wa mbegu zako bila
gharama yoyote.
Visababishi vya mbegu kuwa chache:
Kuna vitu vingi vinavyoweza kusababisha tatizo la mbegu chache na ugumba
kwa ujumla kwa wanaume, kwa bahati nzuri vingi ya vitu hivyo tunao
uwezo wa kuvidhibiti kwa kupunguza matumizi yake.
Vitu hivyo ni pamoja na:
• Vifaa vya kieletroniki – Tafiti zimeonyesha vifaa vingi vya kisasa vya
kieletroniki vinasababisha kushuka kwa wingi na ubora wa mbegu kwa
wanaume wengi miaka ya sasa kwani mionzi yake hupelekea joto
lisilohitajika katika mifuko ya mbegu za kiume.
Vifaa hivi ni pamoja na simu na Kompyuta.
Unashauriwa kutokuweka simu ndani ya mfuko wako wa suruali kwa kipindi
kirefu na kutokuweka kompyuta mpakato (laptop) kwenye mapaja yako wakati
wote ukiitumia.
Ni mhimu pia kutokutumia masaa mengi kutwa nzima ukiwa kwenye kompyuta.
• Vifaa vya Intaneti visivyotumia waya – Siku hizi tofauti na zamani,
kuna teknolojia mpya imeingia ya kuunganisha intaneti kwa kutumia vifaa
visivyotumia waya (wireless internet) au kwa lugha nyepesi hujulikana
kama Wi-Fi.
Vifaa hivi vinapunguza wingi wa mbegu, uwezo wa mbegu kukimbia na kuharibu muundo asili wa mbegu kwa ujumla (DNA fragmentation).
Wanaume wenye tatizo la uzazi wanashauriwa kutotumia aina hii ya vifaa
vya kuunganishia intaneti kwenye kompyuta zao na vile vile kutokuweka
simu kwenye mifuko yao ya mbele ya suruali.
• Uvutaji wa Sigara – Uvutaji sigara, bangi na bidhaa nyingine za tumbaku huharibu ubora wa mbegu za kiume.
Hilo halihitaji majadiliano. Habari njema ni kuwa madhara
yaliyosababishwa na uvutaji sigara yanaweza kurekebishika ikiwa tu
utaamua kuacha kuvuta.
Huhitaji dawa kuacha kuvuta sigara, unahitaji kuamua tu kwamba sasa basi
na hakuna lisilowezekana kwa mtu mwenye maamuzi na mwenye ndoto za
maisha mazuri ya kiafya.
Vingine vya kuviacha ni pamoja na bangi na madawa mengine yote ya kulevya.
• Viuavijasumu na homoni katika vyakula – Viuavijasumu (pesticides)
vinavyotumika katika mazao mbalimbali mashambani miaka ya sasa ni sababu
mojawapo ya tatizo la homoni kutokuwa sawa kwa wanaume wengi.
Kwenye bidhaa nyingi za maziwa za viwandani sasa huongezwa homoni kama
vile homoni ya estrogeni ambazo hazihitajiki katika mwili wako.
Vyote hivi vina madhara katika afya ya mwanaume.
• Vyakula vyenye soya – Vyakula vyenye soya ndani yake hasa vile vya
viwandani kama vile maziwa ya soya, burger za soya nk si vizuri kwa afya
ya uzazi ya mwanaume.
Vinasemwa moja kwa moja kuathiri ubora wa homoni ya testosterone homoni mhimu sana kwa afya ya uzazi wa mwanaume
.
• Unywaji pombe – Katika moja ya utafiti kwa wanaume wenye mbegu zenye
ubora wa chini, matumizi ya kupitiliza ya unywaji pombe yalionyesha
kuhusika na kupungua kwa mbegu za kawaida yaani mbegu nzuri zinazofaa
kwa ajili ya uzazi.
• Matumizi ya vifaa vya plastiki – Wakati kifaa cha plastiki
kinapowekewa chakula cha moto hutoa kitu kijulikanacho kama
‘xenohormones’ ambacho huigiza kama ni ‘estrogen’ ndani ya mwili na
hivyo kupelekea matatizo kwenye mfumo wa uzazi wa mwanaume.
• Joto kupita kiasi (Hyperthermia) – Mifuko ya mbegu za uzazi ya
mwanaume inahitaji joto la chini kidogo ya lile joto la mwili kwa ujumla
ili mbegu zibaki na afya.
Inasemekana kuwa hii ndiyo moja ya sababu viungo vya uzazi vya mwanaume vipo karibu nje kabisa ya mwili wake.
Joto linajulikana wazi kuharibu ubora wa mbegu na hivyo itakuwa vizuri
kuepuka mazingira ambayo yanaweza kusabbaisha joto la moja kwa moja
kwenye viungo vya uzazi vya mwanaume ikiwemo kuepuka kuvaa nguo za ndani
zinazobana sana.
• Mfadhaiko (Stress) – Mfadhaiko au stress inaweza kuleta majanga
makubwa katika homoni na kupelekea kushuka kwa uzalishaji wa mbegu za
kiume.
Stress inahusika sana na tatizo la ugumba kwa wanaume wengi, na moja ya
sababu ya stress hii ni ile hamu yenyewe ya kuwa na mtoto inapokujia
kila mara kichwani.
Vile vile kuna presha kutoka kwa wazazi, ndugu jamaa na marafiki kwamba kwanini huzai.
Hivi vyote ukiviweka kichwani na kuviwaza kila mara ni rahisi kwako kupatwa na tatizo la kupungua kwa mbegu na uzazi kwa ujumla.
Kuwa na amani, mwamini Mungu kwamba siku yako ipo, just relax kila kitu kina muda wake.
• Aina ya chakula unachokula – Chanzo kingine cha kuwa na mbegu chache
au zisizokuwa na afya ni kutokula chakula sahihi na cha kutosha kila
siku.
Kwa afya bora kabisa ya uzazi mwanaume anahitaji vyakula vyenye madini
ya zinki (zinc) kwa wingi, selenium, Vitamin E, folic acids, Vitamini
B12, Vitamini C na vyakula mbalimbali vinavyoondoa sumu mwilini
(antioxidants).
• Kujichua (punyeto) – Hili ni janga kubwa miongoni mwa wanaume wengi
wengi karibu kote duniani. Tabia hii ukiianza huwa ni vigumu kuiacha na
ni rahisi sana kugeuka kuwa teja wa punyeto.
Madhara makubwa ya kujichua ni pamoja na kupungua kwa kasi kwa uwingi wa
mbegu kwa mwanaume pia nguvu zake kwa ujumla na hivyo kutokuwa na uwezo
wa kumpa mwanamke ujauzito.
Vingine ni pamoja na kuendesha baiskeli masaa mengi, kukosa muda wa
mazoezi ya viungo na kutoshiriki tendo la ndoa kwa muda mrefu.
MBINU 10 ZA KUONGEZA WINGI WA MBEGU ZA KIUME (sperm count)
1. Kula lishe bora
Chakula unachokula kina mchango mkubwa katika kutibu tatizo hili.
Vyakula vingi vya kisasa havina uwezo wa kuongeza uwingi wa mbegu.
Kama utarekebisha tu aina ya chakula unachokula kunaweza kupelekea kutibu tatizo lako.
Punguza matumizi ya sukari na vyakula vya ngano. Ongeza zaidi matunda, mboga za majani na mafuta yenye afya.
Hii inaweza kusaidia kutibu tatizo lako la kuwa na mbegu chache kwa haraka sana.
Endelea kusoma zaidi hii makala hapa chini.
2. Acha kutumia vinywaji au vyakula vyenye kaffeina
Kama una tatizo la kuwa na mbegu chache ni vizuri ukaacha kutumia vinywaji au vyakula vyote vyenye kaffeina kwanza.
Navyo ni pamoja na chai ya rangi, kahawa, soda nyeusi zote, malta, redbull, chokoleti nk.
Hivi vitu vyenye kaffeina ni sababu ya kupungua kwa uwingi wa mbegu za kiume.
3. Tumia kitunguu swaumu
Kitunguu swaumu ni maajabu ya Mungu mwenyewe. Kitunguu swaumu kina
Selenium na pia kinaondoa sumu mwilini vitu viwili mhimu kwa ajili ya
kuongeza spidi ya mbegu.
Kitunguu swaumu kina kitu kingine kiitwacho ‘Allicin’ ambacho huongeza msukumo wa damu kwenda kwenye uume.
Ongeza kitunguu swaumu kwenye chakula unachopika.
Pia unaweza kutafuna punje 2 au 3 kila unapoenda kulala au unaweza
kukatakata hizo punje 3 vipande vidogo vido (chop) kisha unywe na maji.
Usizidishe zaidi ya punje 3 kwa siku.
4. Kula ndizi
Ndizi hazifanani tu na uume kama unavyoweza kuwaza bali pia ni chakula
kizuri kwa ajili ya afya ya uume wako. Ndizi zina kimeng’enya kimoja
adimu sana kijulikanacho kama ‘Bromeliad’ ambacho husaidia kuziweka sawa
homoni zinazohusiana na tendo la ndoa.
Ndizi pia zina Magnesiamu, Vitamini B1 na Vitamini C, vitu ambavyo ni mhimu sana kwa ajili ya kutengeneza mbegu za kiume.
5. Kula mbegu za maboga
Mbegu za maboga zina kiasi kingi ccha madini ya Zinki ambayo ni mhimu
katika kuundwa au kutengenezwa kwa mbegu za kiume na homoni ya
testosterone.
Pia zina vitamini B, C, D, E, na K ambazo zote ni vitamini mhimu katika
kuongeza hamu ya kushiriki tendo la ndoa na nguvu kwa ujumla.
Pia mbegu za maboga zina kalsiamu, potasiaumu, niacin na phosphorous.
Maajabu mengine ya mbegu za maboga ambayo ulikuwa huyajuwi bado.
Utaniuliza kivipi zinaondoa tatizo la upungufu wa nguvu za kiume? Kwanza
kabisa zinaondoa msongo wa mawazo kitu ambacho ni namba 1 katika
kusababisha upungufu wa nguvu za kiume.
Lakini pia zinashusha lehemu (cholesterol), zinatibu kisukari, zinatibu
tezi dume (matatizo kama ya ngiri nk), zinashusha kisukari, zina protini
nyingi ya kutosha na yenye ubora na mbaya zaidi ni kuwa zina madini ya
ZINKI madini mhimu kuliko kitu kingine chochote kwenye upande wa nguvu
za kiume na kinga ya mwili.
Bado huelewi? Zina madini ya chuma pia
Uzuri ni kuwa mbegu hizi hazina uchungu wowote, ni tamu kuzitafuna
wakati wowote na mahali popote hata ukiwa ofisini unaweza kuwa nazo
pembeni unatafuna huku unaendelea na kazi zako.
Sambamba na hilo kama tulivyoona pale juu kwamba zinaongeza maziwa kwa
mama anayenyonyesha kwa upande wa wanaume zinaongeza pia uwingi wa mbegu
za kiume (sperm count) ukitafuna mbegu za maboga siku mbili tu utaona
ukimwaga bao linatoka la kutosha na zito kweli kweli basi ujuwe ni mbegu
za maboga hizo.
6. Kula zaidi mboga za majani
Mama alikuwa sahihi kumbe ingawa nilikuwa nachukia nikikuta mboga majani badala ya nyama nikirudi kutoka shule.
Mboga za majani zinapunguza homoni ya ‘estrogen’ na hivyo kufanya homoni
ya ‘testosterone’ ipatikane kwa wingi na kiurahisi zaidi na hivyo mbegu
zako ziweze kuongezeka bila vipangamizi vyovyote.
Namna nzuri ya kula mbegu za maboga:
Unaweza kula zikiwa kavu na ndiyo utapata faida nyingi zaidi ingawa mimi
napenda kuzikaanga kidogo kama dakika 5 hivi na huwa nazichanganya na
chumvi ya mawe ya baharini kidogo kwa mbali ili kupata radha.
Unahitaji ujazo wa kiganja kimoja cha mkono wako cha mbegu za maboga kwa siku ujazo wa kama nusu kikombe cha chai hivi kwa siku.
Unaweza pia kuzisaga na mashine maalumu au kuzitwanga katika kinu na
utapata unga wake na utumie vijiko vikubwa viwili kutwa mara 1 kwenye
kikombe kimoja cha juisi ya matunda uliyotengeneza mwenyewe nyumbani au
katika uji.
7. Kunywa maji mengi kila siku
Hili ni suluhisho rahisi lisilohitaji gharama wala ugomvi wowote
kukuelewesha. Mwenyewe unajua kuwa maji ni uhai na kuwa asilimia 75 ya
mwili wako ni maji, sasa kama huna tabia ya kunywa maji ya kutosha kila
siku sijuwi unategemea miujiza kutoka wapi.
Huhitaji kusikia kiu au mpaka upate hamu ya kunywa maji bali hili ni
jambo la lazima kwamba huwezi kukaa bila kunywa maji halafu ubaki na
afya bora.
Mbegu zako zimetengenezwa kwa maji, zipo kwenye hali ya kimiminika.
Kutokunywa maji ya kutosha kila siku kuna uhusiano wa moja kwa moja na kupungua kwa uwingi wa mbegu.
Kama utatekeleza mengine yote niliyoelekeza hapo juu halafu ukasahau kunywa maji hesabu umeshachemka tayari.
Kutegemea na uzito wako unaweza kuhitaji maji lita 2 mpaka 3 kila siku.
8. Tumia vyakula vyenye folic asidi kwa wingi
Katika utafiti mmoja wanaume walioongeza utumiaji wa folic asidi na zink
waliongeza uwingi wa mbegu zao kwa zaidi ya asilimia 74 kwa muda wiki 2
tu.
Vyakula hivi ni pamoja na tunda la parachichi na karoti.
Hivyo isipite siku bila kula parachichi 1 kutafuna karoti moja kama una tatizo la mbegu chache.
Vingine ni pamoja na mbegu za maboga, ufuta, alizeti, maharage, chungwa, papai, bamia nk
9. Mayai
Mayai yanachukuliwa kama mbadala wa uhakika zaidi katika kuongeza uwingi
wa mbegu pamoja na kuongeza spidi au kasi yake. Yana vitamini E nyingi
na protini ya kutosha vitu viwili mhimu katika kuongeza mbegu.
Mayai yanafanya kazi nyingine mhimu nayo ni kuzilinda seli za mbegu za
kiume kutoshambuliwa na vijidudu nyemelezi kirahisi ambavyo vinaweza
kuwa sababu ya kupungua kwa mbegu zako.
Viinilishe vilivyomo kwenye mayai vinafanya kazi ya ziada ya kuzifanya
mbegu zenye afya zaidi na zenye nguvu zaidi jambo ambalo ni mhimu kwa
ajili ya uzazi kwa upande wa mwanaume.
Kumbuka ni mayai ya kuku wa kienyeji tu yanayofaa kwa kazi hii. Kila
siku kula mayai mawili mpaka matatu kama una tatizo hili la kuwa na
mbegu chache.
10. Spinach
Folic asidi ni kitu mhimu katika kuongezeka kwa mbegu za kiume. Spinachi
na mboga nyingine za majani zenye rangi ya kijani ni mhimu kwa ajili
hii sababu ya vitamini na kuweka sawa usawa wa ‘folate’ kwenye mfumo
wako wa mwili.
Kama folate ipo chini kuna uwezekano ukawa unatengeneza mbegu zisizo na
umbile linalotakiwa kwa uzazi na hiyo hupelekea shida na matatizo
mengine ya uzazi upande wa mwanamke (birth defects) kama ujauzito kutoka
mara tu mimba inapotungwa.
